कामगार व उद्योग (Labour & Industry)

कामगार-धर्माची चार आर्य सत्ये….

१) “ही भांडवली-व्यवस्था माझ्यासाठी काम करत नाही; तर, मी त्या व्यवस्थेसाठी काम करतो…केवळ, माझ्या टोकाच्या शोषणातूनच ती चालते व चालू शकते आणि हे दुष्टचक्र थांबवण्याची जबाबदारी माझीच आहे”…. २) “मी कामगार म्हणून ‘राष्ट्रीय-संपत्तीचा निर्माता’ आहे; पण, त्या निर्मीत-संपत्तीतून मी आज बेदखल आहे; कारण, माझ्या श्रमाची आणि रक्ताघामाची भांडवलदारांकडून राजरोस चोरी-दरोडेखोरी होतेय आणि ती चोरी-दरोडेखोरी थांबवण्याचा […]

कामगार-धर्माची चार आर्य सत्ये…. Read More »

“झोपलेला कामगार, जागा झाल्यावरच क्रांती घडते!”

प्रश्न क्र.१ : अठराव्या शतकातील क्रूर-अन्यायकारक ‘वसाहतवादी’ मनोवृत्तीसारखे भयंकर कामगार-कायदे (ज्याला, संस्कृत भाषेत भाजप-संघीय जाणिवपूर्वक ‘संहिता’ वगैरे गोंडस नावाने संबोधतायत) आणण्याची हिंमत भांडवलदारवर्गाला होतेच कशी? प्रश्न क्र. २ : निवडणुकीत ‘बहुसंख्य मतदार’ असलेल्या कामगारांच्या मतांची वेळोवेळी भीक मागणाऱ्या राज्यकर्त्यांनाही, ती हिंमत कशी काय होते?? प्रश्न क्र. ३ : आणि, जो मराठी वृत्तपत्रीय ‘गोदी-मिडीया’ आहे (उदा.

“झोपलेला कामगार, जागा झाल्यावरच क्रांती घडते!” Read More »

“सौ सुनार (गिरीश कुबेर) की, एक लुहार (धर्मराज्य) की….”

मी स्वतः चुकूनही ‘लोकसत्ता’ वाचत नाही…पण, काॅ. उदय चौधरींचा फोन आला आणि त्यांनी ते, कामगारघातकी व भांडवलदारवर्गाचे छुपे हस्तक असलेल्या, गिरीश कुबेरांच्या लोकसत्तेचं (सोमवार, दि. २४ नोव्हेंबर-२०२५चं) ‘संपादकीय’ वाचून, त्यावर मीच प्रतिक्रिया लिहावी…असा, प्रेमळ हक्काने खूपच आग्रह केल्यावर, मी सरसावून पत्रकारितेतल्या या ‘नटवरलाल’चं संपादकीय शोधायला लागलो (ते त्यांनीच लिहीलेलं असावं वा कुणाला तरी तसं सूचित

“सौ सुनार (गिरीश कुबेर) की, एक लुहार (धर्मराज्य) की….” Read More »

२१ नोव्हेंबरचा ‘हुतात्मा-दिन’च का निवडला गेला…???

भांडवलदारवर्गाकडून ‘मालामाल’ होणारी व थेट त्यांची ‘दलाल’ असलेली, भाजप-संघीय ‘गुजराथी-लाॅबी’ व एकूणच त्यांची NDA आघाडी… “४ काळ्या कामगार-संहिता (Black Labour-Codes)” लादण्यासाठी २१ नोव्हेंबर हाच दिवस का निवडते…???* ‘कंत्राटी-कामगार पद्धती’तल्या गुलामगिरी व नव-अस्पृश्यतेनं महाराष्ट्रातला मराठी-कामगार ग्रासलेला असतानाच…’मराठी-मस्तका’वर अंतिम प्रहार करण्यासाठी व त्यांचं जितंजागतं ‘माणूसपण’ कायमचं संपवण्यासाठीच (“The last nail in the coffin”)…”४ काळ्या कामगार-संहिता (Black Labour-Codes)”

२१ नोव्हेंबरचा ‘हुतात्मा-दिन’च का निवडला गेला…??? Read More »

‘कंत्राटी-कामगार पद्धती’तून ‘काळी कामगार-संहिता’…

आम्ही ‘मनुस्मृती’ जाळली आणि मग, महामानवाची जयंती-मयंती साजरी करण्यात मग्न झालो…आम्ही ‘कामगार’ म्हणून ‘वेतन-बोनस’च्या मर्यादित रिंगणात गरगर फिरायला लागलो आणि अलगद ‘कंत्राटी-कामगार पद्धती’च्या चक्रव्यूहात अडकलो! …आणि, तिकडे ते, हाती अर्धवट जळालेली ‘मनुस्मृती’ घेऊन अचूकपणे-अथकपणे काम करत राहिले…तळागाळातल्या लोकांना पुन्हा मुठभरांच्या वर्णवर्चस्ववादी सापळ्यात अडकवण्यासाठी! …फक्त, फरक एवढाच की, यावेळेस त्या मनुस्मृतीच्या पानोपानी ‘भांडवली-व्यवस्थे’चे काळेकुट्ट रंग भरलेले

‘कंत्राटी-कामगार पद्धती’तून ‘काळी कामगार-संहिता’… Read More »

“‘कंत्राटी पद्धत’ आणि ‘काळी कामगार-संहिता’ : कामगारवर्गाविरुद्धच्या नव्या गुलामगिरीचे शस्त्र!”

‘मतचोरी’तून सत्ता बळकावणारी BJP-RSS अभद्र युती; केवळ, कष्टकरी शेतकऱ्यांचीच नव्हे; तर, देशातल्या कामगार-कर्मचारीवर्गाचीही नंबर एकची शत्रू आहे…त्यांच्याकरवी, देशात ‘कंत्राटी-कामगार पद्धत’ व ‘काळी कामगार-संहिता’ (Black Labour-Code) यांचा ‘बुलडोझर’ फिरवला जाण्यातून व समस्त कामगारवर्ग ‘गुलामगिरी व नव-अस्पृश्यते’च्या अंधारयुगात ढकलला जाण्यातून, ते क्षणोक्षणी दृग्गोचर होतयंच! एवढंच काय, आता अत्युच्चशिक्षित डाॅक्टर वर्ग (विशेषतः, काॅर्पोरेट-हाॅस्पिटल्समधील) व काॅर्पोरेटीय तंत्रज्ञ वर्ग (इंजिनिअर्स)

“‘कंत्राटी पद्धत’ आणि ‘काळी कामगार-संहिता’ : कामगारवर्गाविरुद्धच्या नव्या गुलामगिरीचे शस्त्र!” Read More »

लेख, क्र. ११ : ठिणगी ते वणवा…वणवा ते वडवानल!

लेखक : राजन राजे (अध्यक्ष : धर्मराज्य पक्ष व धर्मराज्य कामगार-कर्मचारी महासंघ) अखेरचा व लेखमालिका समाप्तीचा लेख क्र. ११ * *ठिणगी ते वणवा…वणवा ते वडवानल! जंगलात पडलेली ठिणगी, सहजी विझवता येते; पण, ‘कालहरण’ होऊन ठिणगीचं रुपांतरण वणव्यात झालं तर? तर, वणवा विझवायला समाजाची सर्व ताकद, सर्व संसाधनं पणाला लावावी लागतात… नव्वदीचं दशक व एकविसाव्या शतकाच्या

लेख, क्र. ११ : ठिणगी ते वणवा…वणवा ते वडवानल! Read More »

लेख, क्र. १० : “एक दुकान, एक मकान”

लेखक : राजन राजे (अध्यक्ष : धर्मराज्य पक्ष व धर्मराज्य कामगार-कर्मचारी महासंघ) लेख, क्र. १० * *”केल्याने होत आहे रे, आधी केलेची पाहिजे….” दुसरं महायुद्ध दोस्त राष्ट्रांनी जिंकल्याच्या ऐन रणधुमाळीत तत्कालीन ब्रिटीश पंतप्रधान विन्स्टन चर्चिल यांची लोकप्रियता इंग्लंडमध्ये टिपेला पोहोचली असतानाही…ब्रिटीश जनतेनं, युद्धपश्चात शांततेच्या काळात ‘कल्याणकारी-राज्य संकल्पना’ राबविण्याचा ‘जाहीरनामा’ काढलेल्या मजूर पक्षाच्या क्लेमंट ॲटली यांच्या

लेख, क्र. १० : “एक दुकान, एक मकान” Read More »

लेख क्र.९ : “राजकारणाला तुम्ही नाकारलंत; तर, राजकारण तुम्हाला नाकारतं….”

लेखक : राजन राजे (अध्यक्ष : धर्मराज्य पक्ष व धर्मराज्य कामगार-कर्मचारी महासंघ) लेख क्रमांक ९ * *राजकारणाला तुम्ही नाकारलंत; तर, राजकारण तुम्हाला नाकारतं…. राजकारण, हे तुमचं हवापाणी, अन्न-वस्त्र-निवारा, आरोग्य-शिक्षण व जगण्यातल्या सुरक्षिततेसह सगळ्याच बाबी ठरवत असल्याने… “मला काय त्याचं”, या वृत्तीने राजकारण पराङ्‌मुख राहिल्याने बदमाषांचं फावतं आणि सॅम्युअल जाॅन्सन व मार्क ट्वेन म्हणतो तसं, “Patriotism

लेख क्र.९ : “राजकारणाला तुम्ही नाकारलंत; तर, राजकारण तुम्हाला नाकारतं….” Read More »

लेख क्र.८ : “दिवसाला १२ तास काम करण्याची ‘घोषणा’ करण्याचा”, नेहमीच्या ‘भाजप-संघीय डावपेच”

लेखक : राजन राजे (अध्यक्ष : धर्मराज्य पक्ष व धर्मराज्य कामगार-कर्मचारी महासंघ) लेख क्रमांक ८ * *’भांडवलशाही’ हे ‘कधिही सुटणे नाही’, असं अंति सर्वनाशी व्यसन…. भांडवलशाही, ही जेमतेम पाचसहा शतकं पुराणी असणारी अगदी नवतरुण-व्यवस्था, इतकी समाजपुरुषाच्या हाडामांसी भिनलीय की, तिच्याशिवाय आज आपल्या अस्तित्वाची कुणाला कल्पनासुद्धा करता येणे नाही…हे विपरीत केव्हा घडतंय; जेव्हा, अशनी-उल्कापाताच्या एखाद्या विश्वविध्वंसक

लेख क्र.८ : “दिवसाला १२ तास काम करण्याची ‘घोषणा’ करण्याचा”, नेहमीच्या ‘भाजप-संघीय डावपेच” Read More »